Men gan cao là dấu hiệu của nhiều bệnh như viêm gan cấp, viêm gan mạn tính thể hoạt động, viêm tụy… Khi bạn uống nhiều bia rượu cũng sẽ làm tăng men gan. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tăng men gan sẽ rất nguy hiểm cho sức khỏe.
Men gan cao là do đâu?
Men gan tăng cao có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó viêm gan là nguyên nhân thường gặp nhất. Nồng độ của men gan thường tăng tỷ lệ thuận với mức độ viêm gan. Tuy nhiên, có những trường hợp bệnh lý về gan rất nặng nhưng tình trạng tăng men gan cao trong máu rất ít. Hoặc có khi việc gia tăng nồng độ men gan không liên quan đến bệnh lý ở gan.
Tình trạng tăng nồng độ men gan cao bao gồm những nguyên nhân tại gan và nguyên nhân ngoài gan. Tại gan có các bệnh lý như: viêm gan cấp do bất kể nguyên nhân gì đều làm men gan tăng cao, đặc biệt là tăng rất cao, gấp 7-8 lần bình thường trở lên; viêm gan mạn tiến triển; viêm gan dẫn đến xơ gan do rượu bia, chất độc, thiếu dinh dưỡng, ung thư gan…; tắc đường mật do giun, do sỏi mật.
Các nguyên nhân ngoài gan gồm: viêm tụy, viêm dạ dày cấp, tắc ruột; sốt rét, sởi, sốt xuất huyết, nhiễm khuẩn máu; nhiều bệnh mạn tính; do thuốc điều trị; do uống nhiều bia rượu, không khí bị ô nhiễm nặng…
Khi men gan cao có nguy cơ gì?
Nồng độ men gan cao phản ánh tình trạng tế bào gan đang bị tổn thương, gan đang bị viêm. Khi men gan tăng dưới 2 lần bình thường thì người bệnh hầu như chưa có biểu hiện triệu chứng gì, nếu không đi xét nghiệm và chẩn đoán chính xác thì không thể biết được.
Ở giai đoạn này, nếu bạn uống nhiều bia rượu sẽ rất nguy hiểm vì chất cồn trong rượu chuyển hóa thành acetaldehyde là chất độc phá hủy tế bào gan rất mạnh, có thể hủy hoại tế bào gan hàng loạt gây viêm gan cấp, hôn mê gan, nguy hiểm đến tính mạng người bệnh. Tình trạng men gan cao nếu không được điều trị kịp thời sẽ dẫn đến viêm gan mạn tính, xơ gan, thậm chí gây ung thư gan. Theo đó chỉ số AST và ALT trong men gan cao sẽ tăng tỷ lệ tử vong từ 21-78%. Nếu chỉ số AST tăng gấp đôi, tăng nguy cơ tử vong 32%; tăng hơn gấp đôi thì nguy cơ tử vong sẽ lên đến 78%. Còn khi chỉ số ALT gấp đôi sẽ tăng 21% nguy cơ tử vong và khi tăng hơn gấp đôi, nguy cơ tử vong sẽ là 59%.
Cách gì cải thiện tình trạng men gan cao?
Khi bạn đã biết mình bị tăng men gan thì cần giữ gìn sức khỏe, tránh làm việc quá sức, đồng thời phải nhanh chóng đi khám bác sĩ chuyên khoa về bệnh gan mật để được xác định rõ bệnh và điều trị kịp thời, tránh được những biến chứng nặng nề như xơ gan, ung thư gan.
Điều này đặc biệt quan trọng với người mắc viêm gan B thể hoạt động. Khi mới phát hiện men gan cao, bạn cần phải theo dõi thường xuyên xem số lượng virus có thay đổi không và cũng nên làm siêu âm gan để biết được tình trạng của gan, ống mật. Trong trường hợp phát hiện tình trạng men gan cao bất thường thì điều đầu tiên là phải ngưng ngay việc uống rượu, bia và các loại nước uống có chất cồn, bỏ hẳn thuốc lá – những nguyên nhân hàng đầu tổn hại gan.
Nếu bị chỉ số men gan cao thì nên gặp bác sĩ chuyên khoa để sớm được điều trị.
Tăng men gan ở người đang bị thừa cân béo phì thì nên kiêng cữ các thức ăn nhiều dầu mỡ, các món chiên xào; nên dùng các thực phẩm nhiều chất đạm, chế độ ăn bổ dưỡng. Trường hợp cần thiết phải dùng thuốc để điều trị một số bệnh lý khác, cần phải báo cho bác sĩ biết mình đang có tình trạng tăng men gan để tránh dùng những thuốc có hại cho gan. Bạn cần phải có chế độ ăn uống đầy đủ các vitamin cần thiết.
- Bổ sung các loại thực phẩm cung cấp nhiều vitamin A như lòng đỏ trứng, sữa bò, rau muống, gan, cà rốt, hẹ, bắp cải…
- Bổ sung các loại thức ăn chứa nhiều vitamin B1 như: giá đỗ, hoa quả, đậu, lạc, rau xanh…
- Thực phẩm chứa nhiều vitamin B2 như: kê, đậu nành, trứng, sữa…
- Thức ăn chứa vitamin B6 như gan động vật, bầu dục, thịt nạc.
Nếu bị chỉ số men gan cao thì nên gặp bác sĩ chuyên khoa để sớm được điều trị, theo dõi và xét nghiệm định kỳ vì nếu tình trạng này xảy ra kéo dài mà không được điều trị sẽ rất dễ xảy ra các biến chứng như xơ gan, ung thư gan…
Phòng ngừa thế nào?
Muốn phòng ngừa men gan cao, cần bảo vệ tốt lá gan bằng việc thực hiện những biện pháp sau đây:
Bạn cần duy trì một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, hợp lý, hạn chế sử dụng rượu, bia và các đồ uống có cồn. Bạn không nên ăn da, mỡ động vật hay các thực phẩm chứa nhiều đường, nhiều dầu mỡ và tránh các gia vị cay nóng. Bạn cũng cần bỏ hẳn việc hút thuốc lá, thuốc lào,…
Hàng ngày, bạn nên ăn nhiều rau, củ, quả, uống đủ nước (ngày 2-2,5 lít) bằng các loại nước nấu chín để nguội, nước canh, nước rau hay nước ép trái cây tươi… và nên ngủ đủ (7- 8 tiếng/ ngày). Thực hiện đầy đủ những điều này, bạn không chỉ có một cơ thể khỏe mạnh, giảm nhanh tình trạng men gan cao, duy trì một lá gan khỏe.
